Ngày 9/9, lệnh cấm được Liên đoàn Billiards & Snooker Việt Nam (VBSF) thông báo tới Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh, thành phố cùng các liên đoàn địa phương, có VĐV liên quan. Theo đó, 128 cơ thủ nam và 64 cơ thủ nữ vừa dự giải này sẽ bị cấm thi đấu một năm trên các giải thuộc UMB và quốc gia của cơ thủ đó, từ ngày 27/8/2024 đến ngày 27/8/2025.
Hanoi Open 2024 tổ chức từ ngày 19/8 đến 26/8 tại Hà Nội. Giải đấu thuộc hệ thống của Hiệp hội Billiards Chuyên nghiệp (PBA) – là tổ chức đối trọng và không được UMB công nhận.
Cơ thủ carom 3 băng Nguyễn Quốc Nguyện. Ảnh: PBA
Việt Nam không có cơ thủ nữ, nhưng có 32 cơ thủ nam tham dự Hanoi Open 2024. Trong đó, năm cơ thủ nổi tiếng đã bị UMB cấm từ trước, do chuyển hẳn sang chơi cho PBA, gồm Nguyễn Quốc Nguyện, Ngô Đình Nại, Mã Minh Cẩm, Nguyễn Huỳnh Phương Linh và Nguyễn Đức Anh Chiến.
27 cơ thủ còn lại gồm Huỳnh Phi Long, Trương Văn Đức, Tô Minh Thiện, Trương Thái Duy, Huỳnh Thanh Hiền, Đỗ Đức Hiền, Huỳnh Đức, Huỳnh Lê Trương Hưng, Trần Quốc Vinh, Nguyễn Công Thành, Ngô Văn Đức, Cao Ngọc Bảo Kha, Nguyễn Đình Núi, Trần Đình Phương Vũ, Ken Vĩnh, Nguyễn Mạnh Phát, Trần Tiến Phong, Đặng Mai Phú, Trương Bé Năm, Nguyễn Ngọc Trị, Lâm Hán Thành, Nguyễn Văn Phước Hiếu, Nguyễn Văn Long, Huỳnh Tấn Mỹ, Nguyễn Quốc Thắng, Nguyễn Vũ Quang Trường, Trần Văn Ngân.
15 trong 27 tay cơ kể trên đã có mã định danh trên bảng thứ bậc UMB. Một số tay cơ đã để lại tên tuổi trong làng carom 3 băng Việt Nam, như Ngọc Trị, Trần Văn Ngân, Đỗ Đức Hiền, Đình Núi. Những VĐV này giành quyền tham dự Hanoi Open 2024 sau khi thi đấu vòng loại tại TP HCM, thu hút 350 cơ thủ.
Ngoài Việt Nam, VĐV dự Hanoi Open 2024 phần lớn đến từ Hàn Quốc, một số đến từ Nhật Bản, Tây Ban Nha, Bỉ, Thổ Nhĩ Kỳ.
Cơ thủ carom 3 băng Trần Văn Ngân.
Trao đổi với VnExpress, Nguyễn Quốc Nguyện thấu hiểu luật cấm của UMB, vì chỉ khi các thành viên tuân thủ quy định thì hiệp hội mới có thể duy trì và phát triển. Nhưng cơ thủ 42 tuổi người Gia Lai cũng mong rằng các cơ quan quản lý như PBA hay UMB tìm tiếng nói chung để xóa bỏ lệnh cấm hoặc giảm bớt mức độ, giúp VĐV được dự nhiều giải, qua đó làm môn thể thao phát triển hơn nữa.
Lệnh cấm của UMB cũng không ảnh hưởng đến giải carom 3 băng vô địch thế giới 2024 sẽ tổ chức tại Bình Thuận, từ ngày 25/9 đến 29/9, khi không có tay cơ nào trong danh sách cấm tham dự. Tuy nhiên, giải này vẫn sẽ quy tụ những cơ thủ 3 băng hàng đầu Việt Nam khác như Bao Phương Vinh, Trần Quyết Chiến, Trần Đức Minh.
PBA thành lập từ năm 2019 tại Hàn Quốc, và tạo nên hệ thống PBA Tour thi đấu carom 3 băng. Hanoi Open 2024 là lần đầu tiên PBA Tour tổ chức ở nước ngoài.
PBA không cấm các VĐV đã ký hợp đồng tham dự các giải của UMB, nhưng UMB thì ngược lại. Các VĐV Việt Nam đến Hanoi Open đều biết có thể nhận án cấm từ UMB, nhưng vẫn tham gia. Họ sẽ không được dự các giải của UMB, hoặc đơn vị trực thuộc như VBSF, Liên đoàn Billiards châu Á (ACBS) tổ chức.
Sức hấp dẫn của PBA đến từ thể thức thi đấu đánh theo set và tạo nhiều cơ hội cho VĐV nữ, VĐV trẻ dưới 18 tuổi tham dự. Tiền thưởng vô địch nam một chặng PBA Tour là khoảng 75.000 USD, cao hơn ba lần so với một chặng UMB World Cup. Trên các diễn đàn billiards, người hâm mộ Việt Nam cho rằng việc tiếp cận xem PBA Tour dễ hơn UMB.
Trước đó, ngày 30/7, VBSF cho biết các thành viên bị cấm tham dự các giải của ACBS, Liên đoàn Pool Thế giới (WPA) và Liên đoàn Billiards & Snooker Quốc tế (ISBF) trong sáu tháng, từ 13/7/2024 đến 12/1/2025. Lý do được đưa ra là Việt Nam đã tổ chức giải pool Hanoi Open vào tháng 10/2023. Giải đấu không được ACBS, WPA cấp phép, do thuộc hệ thống World Nineball Tour (WNT) của Matchroom Pool – một tổ chức đối lập với WPA.
Lệnh cấm của ACBS, WPA và ISBF dẫn đến cuộc tranh luận lớn trong giới billiards Việt Nam lẫn thế giới. Nhiều cơ thủ pool nổi tiếng như Shane Van Boening, Jyson Shaw, Francisco Sanchez... đòi dỡ lệnh cấm và có thể tẩy chay không tham dự các giải của WPA. Điều này khiến WPA phải lên tiếng trấn an, cho biết sẽ có cuộc gặp gỡ trực tuyến để lắng nghe nguyện vọng của các cơ thủ. Matchroom và PBA thất vọng, cho rằng ACBS vượt quyền và kìm hãm sự phát triển của billiards Việt Nam.
Hiếu Lương